Hành trình tìm lại hào quang của Dell

Dell là hãng máy tính được biết đến với những sản phẩm công nghệ chất lượng cùng chế độ bảo hành vượt trội trong thời kỳ đỉnh cao. Thế nhưng ít ai biết rằng trong thời gian trước đó ban lãnh đạo của hãng cũng từng có những đường lối phát triển sai lầm và khiến người khổng lồ này phải lao đao trong một khoảng thời gian dài. Dù sao thì nhà sáng lập công ty cũng đã kéo lại họ ra khỏi vũng bùn lầy và một lần nữa đem lại vị thế cho công ty máy tính hàng đầu của Mỹ.

Thời gian mới thành lập và dồn dập những thành công đến sớm

Khác với những thương hiệu nổi tiếng khác được thành lập từ lâu với những ngành nghề đa dạng, Dell mới có tuổi đời 36 năm và tập trung vào mảng sản xuất máy tính ngay từ những ngày đầu. Chỉ với khoản trợ cấp 1000 USD, năm 1984  cậu sinh viên của Đại học Austin tại Texas Michael Dell đã thành lập tập đoàn máy tính của riêng mình với tên gọi lúc đó là PC’s Limited có trụ sở tại… ký túc xá của trường. Khoảng thời gian 1 năm sau đó công ty này đã sản xuất được chiếc máy tính đầu tiên với tên gọi Turbo PC và bán chúng với giá lên tới 795 USD. Sự kiện này đã được xuất hiện trên nhiều tạp chí chuyên ngành trên toàn đất nước Mỹ và có rất nhiều người dùng đặt hàng theo yêu cầu tùy chỉnh cho chiếc máy tính đúng với nhu cầu của mình. Thành quả đáng kinh ngạc khi trong một năm đầu tiên hoạt động thì công ty đã thu về sản xuất được chiếc máy tính đầu tiên với tên gọi Turbo PC và bán chúng với giá lên tới 795 USD – một con số tương đương với hàng trăm triệu USD vào thời điểm hiện tại.

Tới năm 1987 công ty chính thức lấy tên theo họ của nhà sáng lập là Dell thay cho PC’s Limited và bắt đầu công cuộc mở rộng trên toàn cầu. Có vẻ đây là cái tên đem lại nhiều sự may mắn bởi sau một năm thay tên đổi họ thì  vốn hóa thị trường của Dell đã tăng từ 30 triệu USD lên 80 triệu USD thông qua việc phát hành lần đầu ra công chúng (IPO) 3.5 triệu cổ phiếu với mức giá 8.5 USD cho mỗi cổ phần. Cùng với đó thì công việc làm ăn của Dell ngày một phát triển với doanh thu lên tới 679 triệu USD vào năm 1992. Đặc biệt hơn khi cùng trong năm đó thì công ty được đưa vào danh sách 500 công ty lớn nhất thế giới của tạp chí Fortune lần đầu tiên, góp phần giúp Michael Dell trở thành giám đốc điều hành trẻ nhất trong nhóm các doanh nghiệp thuộc Fortune 500.

Tiếp tục mở rộng và phát triển thương hiệu máy tính Dell

Hãng đã tiếp tục đưa ra những chiến lược mới mà một trong số đó là mở rộng kênh bán hàng tại các cửa hàng bán lẻ lớn như Walmart, nơi mà họ dự kiến sẽ thu được tới 125 triệu USD doanh thu mỗi năm. Thế nhưng  trong giai đoạn triển khai ngắn ngủi (1993 – 1994), hãng nhận thấy về lâu dài đây không phải là giải pháp tốt trong việc phát triển, do đó đã rời khỏi kênh kinh doanh thông qua đại lý vào năm 1994.

Bên cạnh đó  Dell đã mở ra website riêng của mình, tập trung vào khai thác cá nhân và hộ gia đình – vốn không được công ty coi trọng trước đó. Có thể đây chính là bước đi đúng đắng của công ty trong khi các đối thủ trên thị trường phải giảm giá bán cho các sản phẩm dành cho cá nhân thì giá bán máy tính của Dell lại tăng lên. Họ đã rất đúng đắn khi đưa ra những chiếc máy tính phù hợp với từng nhu cầu của khách hàng chính vì vậy dù giá bán không hề dễ chịu một chút nào nhưng vẫn được nhiều người lựa chọn mua.

Trong khoảng thời gian từ 1997 đến 2004 Dell có được sự tăng trưởng ổn định và giành được thị phần từ những đối thủ cạnh tranh ngay cả trong thời kỳ ngành công nghiệp sản xuất máy tính cá nhân suy thoái. Bên cạnh đó thì các đối thủ của công ty như Compaq, Gateway, IBM, Packard Bell và AST Research đã phải vật lộn trong việc giữ thị phần với bối cảnh thị trường ảm đạm như vậy. Phải nói rằng điểm vượt trội của Dell trong giai đoạn này đó là việc họ đã tối ưu hóa được chi phí so với các đối thủ. Với chi phí hoạt động chỉ chiếm 10% trong tổng doanh thu 35 tỷ USD của Dell vào năm 2002, so với 21% tại Hewlett-Packard, 25% tại Gateway và 46% tại Cisco.

Cùng với sự vươn lên cực kỳ mạnh mẽ thì năm 1999  Dell đã vượt qua Compaq để trở thành nhà sản xuất PC lớn nhất thế giới. Tuy với 3 năm sau đó Compaq đã hợp nhất với Hewlett-Packard – nhà sản xuất PC lớn thứ tư thời bấy giờ để giành lại vị trí số một về thị phần sản xuất máy tính cá nhân; tuy nhiên họ chỉ giữ được nó trong một thời gian ngắn và nhanh chóng bị Dell giành lại vị trí dẫn đầu. Bên cạnh việc kinh doanh truyền thống, Dell còn phát triển thêm sang mảng game khi mua lại thương hiệu máy tính Alienware – một thương hiệu vô cùng nổi tiếng với cấu hình mạnh mẽ, phục vụ được nhu cầu của những người chơi ở mức cao nhất.

Thời kỳ suy thoái ủa Dell

Một năm sau khi Dell rời chức CEO, trong khi lợi nhuận và doanh thu tiếp tục tăng, tốc độ tăng trưởng doanh số bán hàng của công ty chậm lại đáng kể; cổ phiếu của doanh nghiệp mất tới 25% giá trị trong năm đó. Cùng với đó là doanh số bán hàng của công ty tang trưởng chậm lại do sự bão hòa của thị trường máy tính cá nhân, vốn đem lại tới 66% doanh thu cho hãng. Ở trong bối cảnh laptop (máy tính xách tay) trở thành phân khúc phát triển tốt nhất của ngành sản xuất máy tính cá nhân vào thời điểm này, hãng bắt đầu sản xuất những dòng laptop giá rẻ tại Trung Quốc như nhiều doanh nghiệp khác trong ngành, qua đó xóa bỏ lợi thế về chi phí sản xuất của mình so với các đối thủ.

Cùng với đó là việc phụ thuộc vào sản xuất máy tính, thay vì thâm nhập vào các phân khúc kinh doanh ngoài PC như lưu trữ, dịch vụ và máy chủ trong khi nhu cầu về loại sản phẩm này giảm buộc Dell phải giảm giá thành sản phẩm. Hãng cũng khá trung thành khi tiếp tục trung thành với kênh bán hàng trực tiếp thay vì đưa sản phẩm qua các cửa hàng điện tử – vốn rất phát triển và thu hút nhiều khách hàng vào thời điểm này. Chưa dừng lại ở đó thì mức chi tiêu thấp của Dell cho các hoạt động nghiên cứu (R&D) so với các đối thủ như IBM, Hewlett Packard và Apple đã khiến công ty tụt trong việc tiếp cận vào các phân khúc sinh lợi hơn, chẳng hạn như máy nghe nhạc MP3 và các thiết bị di động sau này.

Dịch vụ của hãng cũng là thứ được nhiều người bàn tán và so sánh bởi Dell không được đánh giá cao ở khoản này và kém hơn rất nhiều so với những đối thù khác. Chất lượng về sản phẩm cũng là một dấu hỏi lớn khji hãng nhận được rất nhiều chỉ trích đặc biệt là 11,8 triệu máy tính để bàn OptiPlex (GX270, SX270 và GX280) bị cho là bị lỗi tụ điện được bán cho các doanh nghiệp và chính phủ từ tháng 5 năm 2003 đến tháng 7 năm 2005. Đến thánh 8 năm 2006 hãng đã phải thu hồi hàng loạt pin máy tính do một chiếc laptop của hãng bốc cháy. Chính việc này gây ra tiếng xấu cho công ty, mặc dù sau đó các cuộc điều tra kết luận lỗi không thuộc về họ.

Với cuộc khủng hoảng nghiêm trọng này thì ban lãnh đạo đã buộc phải đưa ra những thay đổi để cải thiện chất lượng và dịch vụ. Tới tháng 1/ 2007, Rollins từ chức CEO sau những thất bại nặng nề mà công ty phải gánh chịu; người thay thế ông không phải ai xa lạ mà chính là Michael Dell.

Chế độ phục hồi từ Michael Dell

Sau khi trợi lại làm giám đốc điều hành thì ông đã công bố chiến dịch Dell 2.0 để thay đổi bộ mặt của công ty. Trong đó việc đầu tiên là cắt giảm nhân sự không cần thiết từ bộ máy lãnh đạo và thay vào đó là những người mới có năng lực hơn. Tiếp theo đó Dell đã đóng cửa tring tâm hỗ trợ khách hàng qua điện thoại lớn bậc nhất của mình tại Ontario Canada để cắt giảm chi phí. Ngoài ra công ty cũng đóng cửa những nhà máy sản xuất lớn và lâu đời tại khu vực Bắc Mỹ để chuyển sản xuất về châu Á và Mexico.

Hãng đã cố gắng bù đắp hoạt động kinh doanh PC đang giảm sút nhưng vẫn chiếm một nửa doanh thu và tạo ra dòng tiền ổn định cho hãng bằng cách mở rộng sang thị trường doanh nghiệp với máy chủ, mạng, phần mềm và dịch vụ, nhưng kết quả vẫn không mấy khả quan.

Và hiện tại Dell đã cải thiện được doanh thu của mình khi kể từ năm 2017 đến nay, doanh thu của hãng liên tục tăng. Hãng máy tính Dell vẫn là nhà cung cấp máy tính cá nhân lớn thứ 3 thế giới, sau HP và Lenovo và là công ty cung cấp màn hình PC lớn nhất thế giới. Dù có đôi chút nuối tiếc cho Dell khi họ đã chậm chạp trong việc thay đổi bản thân dẫn đến một giai đoạn dài chìm trong khủng hoảng. Thế nhưng, những cải cách của họ đã mang lại hiệu quả trong những năm gần đây và nhiều khách hàng trung thành của Dell vẫn mong chờ ngày hãng lấy lại được vị thế ngày nào trong quá khứ.

Nhớ theo dõi fanpage của lapcity để thường xuyên nhận được những bài viết hữu ích. Hiện tại LapCity cũng có rất nhiều máy tính hãng Dell như Dell XPS, Dell Vostro mà bạn có thể tham khảo.